درمان شب ادراري كودكان در وهله‌ي اول مستلزم شناخت دقيق علل و علائم آن است. شب ادراري در كودكان خروج غير ارادي ادرار در طول خواب را شامل مي‌شود. اين پديده بيشتر در كودكان كم سن بروز پيدا مي‌كند؛ اغلب آن‌ها با رسيدن به سن چهار سالگي به سطحي از توانايي براي كنترل ادرار خود دست مي‌يابند اما اين زمان ممكن است در كودكان مختلف، متفاوت باشد. شب ادراري كودكان به علل گوناگون پزشكي و رواني رخ مي‌دهد و والدين و  كودك را به دردسر مي‌اندازد. شب ادراري در كودكان اغلب آن‌ها را خجالت‌زده و منزوي مي‌شوند. به همين دليل لازم است والدين به فكر راهكارهاي درماني براي فرزند خود باشند. 

 منبع: درمان شب ادراري كودكان

درمان انواع شب ادراري در كودكان

به طور كلي دو نوع شب ادراري در كودكان احتمال وقوع دارد. يكي شب ادراري اوليه كه در آن كودكان از همان سال‌‌هاي ابتدايي بي‌وقفه دچار اين مشكل در خواب مي‌شوند و شب ادراري ثانويه كودكان زماني است كه براي مدت مشخصي مثلا شش ماه شب ادراري ندارد و بعد از آن دوباره شب‌ها جاي خود را خيس مي‌كند. براي آشنايي بيشتر با دلايل و نشانه هاي شب ادراري كودكان كليك كنيد.

ريشه يابي مشكل

ممكن است شب ادراري كودكان ناشي از وجود بيماري پنهان در بدن او باشد كه در اين صورت بايد به لحاظ پزشكي مورد بررسي قرار گيرد. يكي از علت‌هاي شب ادراري كودكان اين است كه كودك هنوز نمي‌‌تواند ادرار خود را در طول شب نگه دارد و يا وقتي مثانه پر است، نمي‌‌تواند براي رفتن به دستشويي بيدار شود. از ديگر علل اين موضوع اين است كه كودك در طول روز ادرار خود را نگه مي‌دارد و به دستشويي نمي‌رود و در طول شب جايش را خيس مي‌كند.

در شب ادراري ثانويه كودكان علت مي‌تواند وجود مشكلي پنهاني به لحاظ جسمي يا رواني باشد. كودكاني كه دچار بي‌اختياري ثانويه هستند اغلب نشانه‌هاي ديگري را نيز تجربه مي‌كنند و گاها در طول روز نيز دچار بي‌اختياري در كنترل ادرار مي‌شوند. عفونت مجاري ادرار، ديابت، اختلالات ساختاري يا تشريحي، مشكلات عصبي و مشكلات روحي مانند محيط زندگي پر از استرس، درگيري و اختلاف والدين يا تغييراتي اساسي مانند نقل مكان، تولد فرزندي ديگر و شروع مدرسه از ديگر علل ابتلاي كودك به شب ادراري ثانويه هستند. همچنين مطالعات نشان داده‌اند شب ادراري در كودكان پديده‌اي ارثي بوده و كودكاني كه به اين مشكل دچار هستند اغلب والدين‌شان نيز در كودكي همين مشكل را داشته‌اند.

زمان مراجعه به پزشك براي درمان شب‌ ادراري بچه ها

زمان مراجعه به پزشك جهت درمان به ميزان تأثيرگذاري اين مشكل بر كودك و والدين بستگي دارد. اگر كودك به جز بي‌اختياري ادرار در طول شب علائم خاص ديگري از خود بروز نمي‌دهد، نيازي به مراجعه به پزشك وجود ندارد و اين مشكل به مرور و با تكنيك‌هاي خانگي رفع مي‌شود. سن پنج تا هفت سالگي زماني مناسبي براي درمان شب ادراري كودكان است؛ در صورتي كه كودك علائم خاصي ندارد مراجعه به پزشك اطفال كفايت مي‌كند اما در صورتي كه نشانه‌هاي جسماني و رفتاري خاصي همراه با شب ادراري در كودكان مشاهده كرديد، بايد به طور جدي‌تر پيگير اين مسئله باشيد. در اين زمينه مي‌توانيد از مشاوره كودك كمك بگيريد. براي كسب اطلاع در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد. 

آزمايش‌هاي لازم پيش از درمان شب ادراري

پزشك معالج براي بررسي علائم و عوامل مرتبط با شب ادراري كودكان ، در مورد موضوعات گوناگوني مانند بارداري مادر و نحوه‌ي تولد، رشد و تربيت (به‌ويژه درباره‌ي شيوه‌ي آموزش دفع ادرار و مدفوع) از شما سؤالاتي مي‌پرسد. پزشك همچنين مواردي مانند خيس‌شدن لباس زير، ماندن و دفع نشدن مدفوع در روده به شكل محسوس، كندگي پوست ناحيه‌ي تناسلي و واژن، رشد ضعيف و فشار خون بالا و به دنبال آن بيماري‌هاي كليوي، ناهنجاري‌ها در قسمت پاييني ستون فقرات، جريان ضعيف يا چكه‌كردن ادرار، داروهاي مصرفي كودك، سابقه‌ي خانوادگي شب ادراري و زندگي خانوادگي و تجربه‌ي استرس را مورد بررسي قرار مي‌دهد.

براي شناسايي علت شب ادراري اوليه كودكان هيچ گونه آزمايشي وجود ندارد اما دلايل شب ادراري ثانويه كودكان اغلب به واسطه نمونه‌گيري ادرار و در ارزيابي‌هاي راديولوژي مورد آزمايش و بررسي قرار مي‌گيرد. از عكس‌برداري و سونوگرافي كليه و مثانه براي تشخيص احتمال ابتلا به مشكلات جسمي در لگن و قسمت پاييني ستون فقرات استفاده مي‌شود.

درمان‌ شب ادراري كودكان

مشكل شب ادراري كودكان بيشتر از اين كه به لحاظ جسماني ناراحت‌كننده باشد، به لحاظ رواني و اجتماعي و به خصوص براي خود كودك آزارنده است. شب ادراري در كودكان اغلب او شرم‌زده هستند و اضطراب دارند. والدين وظيفه دارند همراه و حمايت‌گر كودك باشند و به او اطمينان دهند كه كنارش هستند و همه چيز درست مي‌شود؛ از تنبيه و دعوا كردن كودك بپرهيزند.

درمان‌هاي زيادي مانند درمان‌هاي خانگي، پزشكي و در مواقعي جراحي براي شب ادراري كودكان ارائه شده‌است. در ابتدا بايد شرايط روحي و پزشكي پنهان بررسي شود و در صورت وجود مشكلات اساسي مانند بيماري‌هاي جسماني و يا اختلالات اضطرابي كه منجر به بروز شب ادراري كودكان مي‌شوند، مورد درمان قرار گيرند. پس از آن مي‌توان برنامه‌اي براي بهبود شب ادراري كودكان ترتيب داد. اغلب كودكان زير پنج سال نياز به درمان ندارند چرا كه خود به خود اين مشكل در آن‌ها برطرف مي‌شود.

1. درمان خانگي شب ادراري كودكان

درمان خانگي شامل مجموعه‌اي از تكنيك‌ها و نكاتي است كه به كودك كمك مي‌كنند مشكل خود را به كمك والدين بهبود بخشند. يكي از ابتدايي‌ترين نكات اين است كه كودك نبايد بعد از غروب آفتاب مايعات زيادي بنوشد و بهتر است بعد از ساعت سه بعد از ظهر مصرف شكلات، مواد كافئين‌دار، نوشابه‌هاي گازدار و مركبات را براي او منع كنيد. به او بگوييد براي جلوگيري از شب ادراري كودكان لازم است حتما قبل از خواب به دستشويي برود. به جاي تمركز بر خشك نگه داشتن رختخواب به كودك ياد بدهيد بر بيدار شدن و رفتن به دستشويي در هنگام خواب تمركز كند.

از ديگر تكنيك‌هاي موفقيت‌آميز در اين راه، استفاده از سيستم تشويق كودكان است. جدولي از روزهاي هفته تهيه كنيد و هر روزي را كه كودك شب ادراري نداشت در آن برچسب بچسبانيد. در آخر هفته برچسب‌ها را بشماريد و پاداش كوچكي براي كودك در نظر بگيريد. براي مثال غذاي مورد علاقه‌اش را بپزيد، هديه‌اي كوچك برايش بخريد و يا اجازه دهيد كمي بيشتر از هميشه با تبلتش بازي كند. اين سيستم نتيجه‌بخش است به شرط آنكه تلاش مستمر داشته باشيد و آن را حداقل 14 هفته ادامه دهيد.

از نكات ديگر اين است كه مطمئن شويد كودك به سرويس بهداشتي دسترسي آسان و راحت دارد و هنگام شب چيزي مانع او نمي‌شود. يك چراغ را براي او در راه رسيدن به توالت روشن بگذاريد.

2. درمان شب ادراري كودكان به لحاظ رواني

كودك را به خاطر بي‌اختياري ادرار مقصر ندانيد و او را به خاطر اين كار تنبيه نكنيد. او كنترل ادرار خود را ندارد و سرزنش كردن تنها اوضاع را بدتر مي‌كند و به اعتماد به نفس كودك آسيب مي‌زند. در فرآيند درمان شب ادراري كودك خود صبور و همراه او باشيد، دائما به كودك اطمينان خاطر بدهيد و هر بار كه پيشرفتتي در او مشاهده كرديد تشويقش كنيد. هيچ كس از اعضاي خانه نبايد كودك را به واسطه‌ي اين مشكل مسخره كند. در اين مورد مي‌توانيد قانون وضع كنيد.

مشكل كودك را پيش ديگر اعضاي خانواده و يا اقوام مطرح نكنيد. به كودك يادآور شويد كه اين مشكل اوست و خودش مسئول آن است و شما تمام تلاش خود را براي كمك كردن به او به كار مي‌گيريد. اگر كسي را در اطراف خود مي‌شناسيد كه چنين تجربه‌اي داشته و برطرف شده براي كودك تعريف كنيد و بگوييد كه تنها نيست. لازم است كودك در فرآيند شست و شو و تميزكاري مشاركت داشته‌باشد.

3. درمان پزشكي

درمان پزشكي زماني ضرورت مي‌يابد كه مشكل جسماني مانند عفونت كليه‌ها علت وقوع شب ادراري كودكان باشد. شما با مشورت پزشك مي‌توانيد به نتيجه مطلوب برسيد. دارو درماني براي كودكاني كه به هيچ كدام از روش‌هاي درماني پاسخ نداده‌اند تجويز مي‌شود. از جمله داروهايي كه در اين زمينه مورد تجويز قرار مي‌گيرد شامل ايمي‌پرامين، دسموپرسين، استات دسموپرسين، اكسي‌بوتينين و هيوسيامين مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان شب ادراري كودكان مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول