سندروم جنين الكلي به وضعيتي گفته مي‌شود كه كودك در دوران بارداري با مصرف الكل از جانب مادر روبه‌رو مي‌شود. اين مسئله به مغز جنين آسيب زده و منجر به بروز اختلالات رشدي در او مي‌گردد. با اين حال مشكلات همه كودكاني كه دچار سندروم الكل جنيني هستند يكسان نيستند. در واقع شدت مشكلات مي‌تواند تحت تاثير عوامل گوناگون متغير باشد. اما به طور كل مي‌توان گفت آسيب‌هاي مغزي و پيامدهاي مرتبط با آن در اين سندروم غير قابل برگشت هستند و خسارات زيادي را به زندگي فرد وارد مي‌كنند. ما در ادامه اين مقاله به توضيحات بيشتري در مورد علائم و علل بروز سندروم جنين الكلي پرداخته‌ايم.

سندروم جنين الكلي و علائم آن

سندروم جنين الكلي وضعيتي است كه در اثر نوشيدن الكل در دوران بارداري توسط مادر براي جنين ايجاد مي‌شود. كودكاني كه با اين سندروم به دنيا مي‌آيند دچار آسيب‌هاي مغزي هستند و در جريان رشد با اختلالات گسترده‌اي روبه‌رو مي‌شوند. شدت اين اختلالات مي‌تواند از فردي به فرد ديگر متغير باشد. علائم و نشانه‌هاي سندروم جنين الكلي اغلب مجموعه‌اي از علائم جسماني، هوشي، شناختي و مشكلات سازگاري و عملكردي در زندگي را در بر مي‌گيرند. ما در ادامه به هريك از اين علائم به طور جداگانه پرداخته‌ايم.

علائم و نقايص جسماني

كودكاني كه با سندروم جنين الكلي به دنيا مي‌آيند از نظر ظاهري تفاوت‌هايي با ديگران دارند. براي مثال آن‌ها چشماني كوچك‌تر از حد معمول دارند، لب فوقاني آن‌ها صاف بوده و بيني شان نيز صاف، كوتاه و سربالا است. همچنين در مفاصل و اندام‌هاي آن‌ها نيز نابهنجاري‌هاي فرمي وجود دارد. از جمله ديگر مشكلات آن‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

– داشتن ريتم جسماني آهسته قبل و بعد از تولد

– كوچك بودن سايز دور سر كودك

– وجود مشكلات بينايي

– وجود نقايص قلبي و كليوي

علائم و نشانه‌هاي عصب شناختي

در سندروم جنين الكلي مغز و به طور كل سيستم عصبي با آسيب‌هاي متعددي روبه‌رو مي‌شود. اين آسيب‌ها خود را در قالب علائم گوناگوني نشان مي‌دهند كه از جمله آن‌ها مي‌توان به ناتواني در تعادل حركتي، وجود اختلالاتي در يادگيري، مشكلات هوشي، حافظه ضعيف، مشكلات نقص توجه، ناتواني در حل مسئله، ناتواني در تشخيص پيامد اعمال، قضاوت ضعيف، بيش فعالي و تغييرات سريع خلقي اشاره كرد.

علائم و مشكلات رفتاري

علائم و مشكلات رفتاري در مبتلايان به سندروم جنين الكلي منجر به بروز پيامدهاي اجتماعي مختلفي مي‌شود و عملكرد روزمره فرد را با اختلال مواجه مي‌سازد. در واقع كساني كه با اين مشكل دست و پنجه نرم مي‌كنند در سازگاري با محيط پيرامون مشكل دارند و نمي‌توانند تعاملات سالمي با ديگران برقرار نمايند. اين مسئله اغلب خود را در قالب مشكلات زير نمايان مي‌كند.

– مواجه شدن با مشكلاتي در مدرسه

– ناتواني در كنار آمدن با ديگران

– عدم برخورداري از مهارت‌هاي اجتماعي كافي

– ناتواني در كنترل خود و انجام اعمال تكانشي

– ناتواني در مداومت براي انجام تكاليف

– ناتواني براي برنامه ريزي و حركت كردن در جهت اهداف

– تانواني براي سازگار شدن و تغيير جهت دادن از يك تكليف به تكليف ديگر

علل بروز سندروم جنين الكلي

علت اصلي بروز اين سندروم نوشيدن الكل توسط مادر در دوران بارداري است. در واقع وقتي شما در طول حاملگي الكل بنوشيد اين ماده پس از وارد شدن به جريان خون شما از جفت رد شده و به جنين در حال رشد مي‌رسد. در اين زمان غلظت الكل در بدن جنين از بدن خود شما بالاتر مي‌رود چرا كه بدن كودكتان در اين زمان متابوليسم الكل را با سرعت كمتري انجام مي‌دهد.

در نهايت الكلي كه وارد بدن جنين شده جريان اكسيژن رساني و تغذيه بدن را با مشكل مواجه مي‌‌‌سازد. اين مسئله نيز به خودي خود منجر به آسيب ديدگي مغز، بافت‌ها و ساير اندام‌ها مي‌شود. براي آشنايي با ساير عوارض مصرف الكل در بارداري كليك كنيد.

نحوه تشخيص سندروم جنين الكلي 

پزشكان براي تشخيص سندروم جنين الكلي فاكتورهاي مختلفي را بررسي مي‌كنند. در اين مسير اطلاع دادن در مورد ميزان مصرف الكل در دوران بارداري مي‌تواند به تشخيص زودهنگام كمك بسياري كند. از جمله مهم ترين فاكتورهايي كه براي تشخيص اين سندروم مد نظر متخصصان قرار مي‌گيرد مي‌توان به بررسي سلامت قلب، نمودار رشد، اندازه دور سر، ويژگي‌هاي ظاهري، انجام معاينات عصب شناختي براي بررسي عملكرد سيستم عصبي، دريافت اطلاعات از سلامت روان كودك، وضعيت هوشي او و مشكلات رفتاري در ارتباط با اطرافيان اشاره كرد. 

درمان و پيشگيري از عوارض سندروم جنين الكلي

هنور هيچ درمان قطعي و روشني براي اين سندروم شناخته نشده است. با اين حال هرچقدر شما زودتر متوجه بروز علائم اين مشكل در فرزندتان بشويد با كمك گرفتن از متخصصان توان بخشي نظير گفتار درمانگران، كار درمانگران و هم چنين روانشناسان متخصص در حيطه كودك مي‌توانيد از پيش روي و بروز مشكلات جدي تر پيشگيري نماييد. از همين رو اگر بارداري شما با مصرف زياد الكل همراه بوده است، بعد از تولد نوزاد حتما براي انجام ارزيابي‌هاي رشدي به متخصص مراجعه كرده و وضعيت خود را با او در ميان بگذاريد. 

نقش درمانگران روانشناختي در پيشگيري از سندروم جنين الكلي

يكي از اقدامات لازم و ضروري براي مادران باردار، حفظ سلامت جسم و روان شان است. خيلي اوقات ميبينيم كه سلامت روان تاثير مستقيمي بر جسم مادر مي گذارد. تا جايي كه به دليل ناراحتي هاي رواني آگاهانه به خود آسيب مي زند. مصرف الكل توسط مادر نيز از جمله اين موارد است. در واقع مادر با وجود آگاهي و توصيه هاي پزشكان مبني بر ممنوعيت مصرف الكل در بارداري، قادر به توقف اين رويه نيستند. اين مادران در واقع در پس اعتيادشان از يك ناراحتي روانرنجور رنج مي‌برند. آن ها براي رها كردن ذهن شان از اين ناراحتي ها به الكل و گاه حتي مواد مخدر پناه مي برند.

براي كنار گذاشتن اين دست مواد دريافت خدمات مشاوره ضروري است. اما با وجود حاملگي اقدامات درمان اهميت زيادي پيدا مي كنند. متخصصان روانشناسي با توجه به وضعيت مادر باردار از تكنيك هاي مختلفي براي توقف هر چه سريع تر الكل استفاده مي كنند. درمانگر علاوه بر حفظ سلامت مادر موظف به حفظ سلامت جنين او نيز است.

بنابراين با دريافت خدمات درمان روانشناختي شما مي توانيد از تولد فرزندي سالم اطمينان پيدا كنيد. درمان تمامي عوامل اضطراب زا و محرك هاي محيطي را كه موجب مصرف الكل مي شوند را شناسايي و به كمك درمانجو متوقف مي كند. شما نيز اگر شرايط حضور در كلينيك تخصصي نيني مايند را نداريد مي توانيد با شماره هاي درج شده جهت دريافت خدمات مشاوره تلفني تماس بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه سندرم جنين الكلي مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك و مشاوره ترك اعتياد تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول