آموزش حرف زدن به كودكان از جمله مواردي است كه والدين بايد بدان توجه داشته باشند. از آنجايي كه تنها راه ارتباطي انسان با ديگر افراد، حرف زدن است، بنابراين مهارت صحبت كردن بايد از كودكي پرورش پيدا كند. معمولا فرآيند يادگيري حرف زدن كودكان از بدو تولد و نوزادي آغاز مي‌گردد و تقريبا يك كودك در دو سالگي قادر است كه واژگان مختلف را براي بيان درخواست خود، استفاده كند. در اين ميان اگر والدين بتوانند حرف زدن را به صورت درست به كودك خود آموزش دهند، مهارت‌هاي برقراري ارتباط و همينطور فن بيان او را همزمان تقويت مي‌كنند. در صورتي كه هنوز فرزندتان در صحبت كردن مشكل دارد، حتما مشاوره كودك دريافت نماييد.

منبع: آموزش حرف زدن به كودكان

حرف زدن كودكان از چه سني آغار مي‌شود؟

كودكان از نظر وضعيت هوشي با يكديگر متفاوت هستند و هر كدام داراي ويژگي‌هاي فردي مختص به خود مي‌باشند. براي صحبت كردن كودك سن خاصي تعريف نمي‌شود، اما معمولا اكثر كودكان در سن 12 تا 14 ماهگي شروع به حرف زدن و اداي برخي كلمات مي‌كنند.

بايد در نظر داشته باشيد كه فرآيند حرف زدن و بيان جملات در كودك تدريجي است و او به مرور مهارت حرف زدن را خواهد آموخت.

درست است كه كودك از سن 12 ماهگي مي‌تواند اولين كلمات خود را ادا كند، اما حتي وقتي فرزندتان را باردار هستيد او متوجه اصوات و كلمات مي‌شود، پس آموزش حرف زدن را مي‌تواند از دوران جنيني آغاز كرد.

آموزش حرف زدن به كودكان

فرآيند يادگيري كودكان از بدو تولد و حتي در زمان جنيني با تجربه استفاده از اصوات آغاز مي‌شود. شما اگر باردار هستيد و يا فرزندتان در سنين نوزادي است، مي‌توانيد براي آموزش حرف زدن به او مجموعه‌اي از كارها را انجام دهيد. در ادامه سعي كرده‌ايم راهكارهايي جهت آموزش حرف زدن به كودكان در سنين مختلف از دوران جنيني تا دو سالگي كه كودك توانايي حرف زدن دارد را ارائه كنيم. براي آشنايي بيشتر با راه‌هاي پرورش مهارت هاي زندگي به كودك كليك كنيد.

شروع آموزش از دوران جنيني

بايد به اين نكته توجه داشته باشيد كه كودك در دوران جنيني قادر به شنيدن صداي شما است و مي‌تواند متناسب با صدايي كه مي‌شود، واكنش نشان دهد.

زماني كه كودك خود را باردار هستيد، براي او شعر و يا آواز بخوانيد و با او حرف بزنيد. آوازهايي كه در دوران جنيني براي كودك خوانده شود، پس از تولد بيشتر در ذهن او مي‌ماند و مي‌تواند در هنگام بي قراري او را آرام كند.

ارتباط مستقيم كلامي با كودك

وقتي كودك در دوران نوزادي است، با اينكه او معني دقيق حرف‌هاي شما را نمي‌فهمد اما سعي كنيد به طور مستقيم، او را مخاطب قرار داده و با او حرف بزنيد. زماني كه با كودك خود در سنين بدو تولد تا سه ماهگي صحبت مي‌كنيد، او از حرف زدن و لبخند شما هيجان زده مي‌شود.

سعي كنيد فرآيند حرف زدن با نوزاد خود را در محيطي آرام و به دور از سر و صدا انجام دهيد تا او بتواند روي حرف‌هاي شما تمركز كند و صداي‌تان را به خوبي بشنود.

آموزش حرف زدن به كودكان قبل از شش ماهگي

پس از قرار گرفتن كودك شما در سن سه تا شش ماهگي، سعي كنيد وقتي با كودك خود حرف مي‌زنيد، او را در آغوش بگيريد و در يك فاصله نزديك به چشمان او نگاه كنيد و حرف بزنيد.

در اين حالت كودك به چشمان شما خيره خواهد شد. سعي كنيد براي اثرگذاري بيشتر حتما حرف‌هاي خود را با لبخند به او بگوييد و اگر او در واكنش به شما سر و صدا مي‌كند، شما هم آن آواها مثل دا، ما، با و … را براي او تكرار كنيد.

توضيح دادن كارها به كودك

پس از ورود كودك به سنين شش تا نه ماهگي، براي اينكه كودك بتواند ميان كارها و كلمات تطبيق دهد، مي‌توانيد وقتي در حال انجام كارهاي مختلف هستيد، آن‌ها را با آهسته حرف زدن به كودك خود توضيح دهيد.

مثلا وقتي در حال تعويض لباس او هستيد، توضيح دهيد كه لباس‌هاي او چرا بايد عوض شود و شما در حال پوشاندن يك لباس تميز براي او هستيد و يا مثلا از او بخواهيد عروسكش را براي شما بياورد و سپس عروسك را به او نشان دهيد. مثلا وقتي براي‌تان مهمان مي‌آيد براي او توضيح دهيد كه مهمان چه كسي است يا در مقابل آينه از او بپرسيد كه كيست و سپس اسمش را بگوييد.

آموزش حرف زدن به كودكان با شعر و بازي

از سن 9 تا 12 ماهگي كودك قادر به اداي برخي كلمات است، وقتي از او سوالي، همچون مامان كجاست؟ مي‌پرسيد معني سوال شما را مي‌فهمد و مي‌تواند با اشاره به سوال شما پاسخ دهد.

در اين سن سعي كنيد شعرهاي مختلف را كه داراي ريتم هستند و يا شعرهاي آهنگين مخصوص كودكان را براي او بخوانيد. اينكار باعث مي‌شود كلمات سريع‌تر وارد ذهن كودك شده و بيشتر در ذهن او بماند.

يا سعي كنيد ضمن صحبت كردن با كودك، يك بازي هم براي او طراحي كنيد. چراكه به طور كلي بازي براي كودكان بسيار جذاب است.

با ديگران در حضور او صحبت كنيد

براي اينكه كودك شما متوجه كاركرد حرف زدن شود، سعي كنيد در حضور او با ديگران صحبت كنيد. با اينكار او متوجه مي‌شود چرا بايد صحبت كند و سعي مي‌كند در مكالمات شركت كند و حتي يك يا چند كلمه را به زبان بياورد.

استفاده از اشاره كردن

اگر مي‌خواهيد كلمات جديدي را به كودك خود آموزش دهيد، سعي كنيد وقتي آن كلمه را به زبان مي‌آوريد، به آن اشاره هم كنيد تا او متوجه شود معني حرف شما از آن كلمه چه بوده است. مثلا مي‌توانيد با اشاره به اعضاي صورت و بدن نام آن‌ها را به كودك خود آموزش دهيد.

واكنش به صداسازي كودك

در ابتدا بايد اشاره كنيم كه بهتر است روزي براي چند دقيقه با كودك خود آواهاي مختلف را تمرين كنيد و اگر او صدا و يا آوايي را از خود توليد كرد، به آن واكنش مثبتي نشان دهيد و او را تشويق كنيد.

آموزش حرف زدن به كودكان دو ساله

در اين سن كودك شما قادر به كنار هم قرار دادن كلمات است. مي‌توانيد براي افزايش مهارت‌هاي حرف زدنش از او بخواهيد كه مثلا ناهار خود را بخورد و يا كتاب داستان خود را بياورد.

يا از او بخواهيد كه وقتي در كنار همسن و سالان خود هست، اسباب بازي‌هاي خود را به آن‌ها نشان دهد و راجع به آن‌ها توضيح دهد.

آموزش حرف زدن به كودكان دو تا سه سال

كودك در اين سن قادر به گفتن جملات پيچده و با معني است. بهتر است در اين سن نام و نام خانوادگي‌اش را به او ياد دهيد و در مورد تعداد و اشكال اشيا با او حرف بزنيد.

سعي كنيد سوالاتي طراحي كنيد كه او بتواند پاسخ شما را با يك جمله بدهد. يا مثلا براي او قصه‌اي بخوانيد و از او بخواهيد كه آنچه را كه از داستان فهميده است را براي شما تعريف كند.

بيشتر بخوانيد : روش هاي آموزش به كودكان

روش هاي غلط آموزش صحبت كردن به كودكان

انجام برخي از موارد توسط والدين باعث مي‌شود كه روند صحبت كردن كودك با مشكل و يا تاخير صورت بگيرد و دچار مشكلات كلامي شود. از مهم‌ترين اين موارد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد :

• زماني كه كودك‌تان كلمه‌اي را به اشتباه بيان مي‌كند، نبايد از او ايراد بگيريد، چراكه اگر اين كار چندين بار تكرار شود، كودك ميلي به حرف زدن نخواهد داشت. به جاي ايراد گرفتن فقط كافي است كلمه مورد نظر را چند بار براي او تكرار كنيد.
• سعي كنيد خودتان كلمات را به درستي براي كودك ادا كنيد و آن‌ها را اشتباه نگوييد. برخي از پدر و مادرها براي اينكه كلمات را كودكانه بگويند باعث مي‌شوند كه بچه كلمات را اشتباه ياد بگيرند.
• در مقابل كودك خود از فحش و ناسزا استفاده نكنيد، چراكه كودكان اين موارد را سريع ياد مي‌گيرند.
• وقتي كودك‌تان در حال حرف زدن است، بگذاريد حرفش را تمام كند و تمركز خود را از دست ندهد.
• اجازه دهيد كودك‌تان از شما چيزي را بخواهد، سپس آن را به او بدهيد. همين كار باعث مي‌شود او براي درخواست‌هايي كه دارد حرف بزند.

اقدامات لازم براي دير حرف زدن در كودكان

در ابتداي اين مقاله به نكته اشاره كرديم كه حرف زدن در كودكان متناسب با ويژگي‌هاي فردي آن‌ها در سنين مختلفي صورت مي‌گيرد. اما اغلب در سن 12 تا 14 ماهگي اولين كلمات خود را ادا مي‌كنند. بهتر است پيرامون حرف زدن كودكان به چند نكته به شرح موارد زير توجه داشته باشيد:

• بخش مربوط به تكلم در پسران ديرتر از دختران رشد مي‌كند، بنابراين بديهي است كه پسران ديرتر از دختران صحبت كنند.
• كودكاني كه از نظر تمامي جنبه‌ها دير رشد مي‌كند، در حرف زدن نيز نسبت به همسالان خود كمي تاخير دارند.
• كودكاني كه سيستم تكلم آن‌ها شامل سقف دهان يا زبان داراي مشكل است، در حرف زدن مشكل دارند و بهتر است ابتدا مشكل سيستم تكلم آن‌ها برطرف شود.
• وجود مشكل در شنوايي نيز از ديگر عوامل دير حرف زدن و يا حرف نزدن بچه‌ها است.

در صورتي كه سن كودك‌تان در حرف زدن نسبت به همسالان خود گذشته است، براي گفتار درماني اقدام كنيد و يا از مشاوره كودك استفاده نماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه آموزش حرف زدن به كودكان مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در كلينيك تخصصي كودكان ني ني مايند از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

منبع: آموزش حرف زدن به كودكان