بازتاب مكيدن نوزاد از جمله مهم‌ترين واكنش‌هاي فطري است كه از همان بدو تولد شروع شده و باعث حفظ بقاي انسان مي‌شود. در صورتي كه اين پاسخ غريزي به صورتي غيرطبيعي بروز كند، يا با تأخير در نوزاد ظاهر شود، بايد حتماً كودك را براي بررسي‌هاي دقيق به متخصص ارجاع داد. به دليل اهميت بالاي اين بازتاب، آشنايي هر چه بيشتر با ويژگي‌هاي آن، بسيار ضروري است. در صورتي كه نوزاد شما نمي‌تواند عمل مكيدن را انجام دهد، حتما در اين باره مشاوره كودك دريافت نماييد.

منبع: بازتاب مكيدن نوزاد

علت وجود بازتاب مكيدن در نوزاد

نوزادان در ابتداي دوره تولد خود، توانايي زيادي براي زنده ماندن ندارند. آن‌ها نمي‌توانند اعضاي بدن خود را به صورت آگاهانه حركت بدهند. حواس آن‌ها به‌خصوص حس بينايي، هنوز بسيار ضعيف است. همچنين هنوز قادر نيستند به نحو مؤثري با مراقبان خود ارتباط برقرار كنند. همين مسائل سبب مي‌شود تا آن‌ها نيازمند راهبردهايي جبراني براي ادامه بقاي خود باشند.

يكي از اين روش‌هاي محافظتي، بازتاب‌هاي دوران نوزادي مثل مكيدن است. اين بازتاب‌ها عبارت‌اند از واكنش‌هايي فطري و خودكار نسبت به محرك‌هاي مختلف. اين پاسخ‌هاي رفتاري بسيار منظم و سازمان‌يافته هستند؛ تا جايي كه حتي نحوه ظهور، ترتيب حركات و نيز زمان ناپديد شدگي آن‌ها در كودكان طبيعي و سالم، تقريباً يكسان است. رشد و بقاي نوزادان منوط بر بروز طبيعي بازتاب‌هاي اين دوره است، زيرا باعث ايجاد تعاملي مؤثرتر بين مراقب و كودك مي‌شود.

معروف‌ترين بازتاب‌هاي نوزادان

تاكنون، پاسخ‌هاي بازتابي متنوعي در كودكان شناسايي‌شده است. هر يك از اين بازتاب‌ها نقش به سزايي در رشد صحيح توانمندي‌هاي كودكان دارد. از جمله رايج‌ترين واكنش‌هاي بازتابي در نوزادان مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• بازتاب مورو
• رفلكس جست‌وجوي دهاني
• بازتاب مكيدن
• واكنش تونيك گردن
• بازتاب چنگ زدن
• رفلكس بابينسكي
• بازتاب راه رفتن

براي آشنايي بيشتر با ساير انواع بازتاب هاي نوزاد كليك كنيد.

بازتاب مكيدن نوزاد

مي‌توان بازتاب مكيدن را مهم‌ترين و اصلي‌ترين رفلكس دوران نوزادي در نظر گرفت. نوزاد انسان با استفاده از اين واكنش، به صورت فطري و از همان بدو تولد، توانايي شير خوردن و حفظ حيات خود را خواهد داشت. اين واكنش غريزي را مي‌توان به دو بخش تقسيم كرد:

1. با قرار گيري نوك سينه مادر در دهان نوزاد، وي لب‌هاي خود را به كناره سينه مادر چسبانده و با زبان و سقف دهان خويش، پستان مادر را نگه مي‌دارد. اين موضوع در رابطه با قرار گرفتن شيشه شير يا پستانك در دهان نوزاد نيز صادق است.
2. در ادامه، نوزاد با بالا بردن زبان خود، به نوك سينه فشار وارد مي‌كند. همچنين مكش دهان وي باعث خروج شير از سينه مادر مي‌شود. در اين مرحله است كه شير خوردن رخ مي‌دهد.

چگونگي بروز بازتاب مكيدن در نوزادان

در صورتي كه بخواهيد طبيعي بودن بازتاب مكيدن را در فرزند خود بررسي كنيد، لازم است نوك انگشت خود را داخل دهان نوزاد قرار دهيم. در اين هنگام، رفلكس غريزي نوزاد فعال شده و همان مراحل مذكور در شير خوردن طبيعي رخ مي‌دهد.

اين پديده يكي از لذت‌بخش‌ترين واكنش‌هاي نوزاد براي مادر به حساب مي‌آيد. بااين‌حال گاهي ممكن است اين بازتاب به همان شيوه و اصول طبيعي خود در فرزندان ديده نشود. در اين شرايط لازم است حتماً با متخصصان مربوطه مشورت كرد.

بازتاب مكيدن تا چه زماني در نوزادان طبيعي است ؟

اكثر بازتاب‌هاي فطري در انسان، مربوط به دوره اوليه زندگي او مي‌شوند. برخي از آن‌ها نيز همچون بازتاب پلك زدن يا نفس كشيدن تا پايان عمر باقي مي‌مانند. بااين‌حال، تعداد زيادي از آن‌ها در همان سال‌هاي كودكي از بين مي‌روند. در صورتي اين واكنش‌ها در زماني ديرتر از موعد مقرر ظاهر شوند، يا با تأخير در ناپديد شدن همراه باشند، احتمال بروز آسيب مغزي در فرزندان وجود خواهد داشت.

در مورد بازتاب مكيدن، بايد در نظر داشت كه زمان ظهور آن از هفته 36 بارداري و پيش از تولد گزارش شده است. همچنين اين پاسخ، در طول 4 ماه پس از تولد از بين مي‌رود. از آن زمان تا انتهاي دوره شيرخوارگي كودكان، اين واكنش به صورت كاملاً ارادي در انسان رخ مي‌دهد.

مشكلات نوزادان براي استفاده از بازتاب مكيدن

با وجود آنكه رفلكس مكيدن به صورت خودكار رخ مي‌دهد، اما هنوز هم انرژي زيادي از نوزاد تازه متولدشده مي‌گيرد. در نتيجه كودكاني كه نارس به دنيا آمده‌اند يا ضعيف‌تر از ساير نوزادان هستند، ممكن است براي شير خوردن و بروز اين پاسخ بازتابي دچار مشكل شوند. براي كمك به اين دسته از نوزادان پيشنهاد‌هايي براي مادران وجود دارد كه به شرح زير است. براي آشنايي با نشانه هاي سلامت نوزاد كليك كنيد.

شير دادن به نوزاد در زمان بيداري

به‌طور معمول هر نوزاد نياز دارد بعد از هر 2 يا 3 ساعت، دوباره شير بخورد. براي نوزاداني كه بازتاب مكيدن در آن‌ها به‌سختي رخ مي‌دهد، توصيه بر آن است كه در هر بار شير دادن، نوزاد را كاملاً بيدار كرده و در هوشياري كامل به او شير دهيد. اين كار، احتمال به خواب رفتن فرزند در حين شير خوردن را كاهش داده و خطر پريدن شير به گلوي او را كمتر مي‌كند.

علاوه بر اين، نوزاد در حين بيداري، مي‌تواند از حداكثر توان خود براي مكيدن استفاده كند. اين كار به‌مرور، باعث مي‌شود تا قدرت وي براي شير خوردن بيشتر شده و ضعف جسماني‌اش از بين برود.

دور نكردن نوزاد از تجربه مكيدن

برخي از نوزادان نارس نيازمند استفاده از لوله‌هاي تغذيه‌اي هستند. بر اين اساس، عملاً احتياجي به تغذيه از طريق بازتاب مكيدن ندارند. بااين‌حال، توصيه مي‌شود، به‌طور مداوم تجربه استفاده از اين بازتاب را به او بدهيد تا پس از خارج كردن لوله، نوزاد دچار ناتواني در خوردن شير نشود. در صورتي كه اين امكان از جانب پزشك مربوطه رد شد، مي‌توان با استفاده از پنبه‌اي آغشته به شير مادر، نوزاد را با بو و مزه آن آشنا كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه نوزاد مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

منبع: بازتاب مكيدن نوزاد