يكي از چالش‌هايي كه مادران در دو سال اول زندگي نوزاد خود تجربه مي‌كنند مشكلات شيردهي است. اين مسئله مي‌تواند بر تغذيه مناسب نوزاد تاثير منفي بگذارد و از طرفي مادر را نيز با استرس و اضطراب مواجه كند. مشكلات شيردهي مي‌تواند از جانب نوزاد و يا مادر باشيد با اين حال عمدتا به دليل عدم آگاهي از شيوه صحيح شير دادن و يا بروز مشكلات جسمي و رواني رخ مي‌دهد. مادران بايد از اين مشكلات و راهكارهاي رفع آن آگاهي و اطلاعات داشته باشند تا بتوانند از بروز مشكلات بيشتر پيشگيري كنند. از اين جهت آشنايي با مشكلات و عوارض دوران شيردهي و رفع مشكلات مي‌تواند براي سلامت نوزاد و مادر بسيار حائز اهميت باشد كه در ادامه بيشتر درباره آن صحبت خواهيم كرد.

منبع: مشكلات شيردهي

مشكلات شيردهي مرتبط با مادر

حساسيت و درد نوك پستان

در روزهاي اول شيردهي ممكن است پستان مادر كمي حساس باشد و دچار درد شود. يكي از راهكارهايي كه باعث مي‌شود تا درد كمتري را حس كنيد اين است كه اطمينان حاصل نماييد كه نوزاد را در وضعيت صحيح در آغوش گرفته‌ايد و به درستي به شما چسبيده است، سپس بعد از هر بار شيردادن به نوزاد مي‌توانيد از انگشت خود جهت جدا كردن دهان نوزاد از سينه استفاده كنيد. عوامل مختلفي مي‌توانند باعث درد نوك پستان شوند، به عنوان مثال ممكن است نوزاد، نوك پستان مادر را گاز بگيرد. علت درد هرچه كه باشد مي‌توان با قرار دادن كيسه يخ يا هر مواد يخ زده ديگر روي نوك سينه، درد و ناراحتي را به طور موقت كاهش داد. همچنين بهتر است بعد از هربار شيردهي نوك سينه را خشك نگه داريد.

بيشتر بخوانيد: شير دادن به نوزاد

احتقان پستان | مشكلات شيردهي

هنگامي كه نوزاد به هر دليلي از پستان مادر تغذيه نمي‌كند شير در پستان مادر جمع مي‌شود و ممكن است احتقان پيدا كند. منظور از احتقان، متورم شدن، سفت و دردناك شدن سينه است. در اين حالت نوزاد نمي‌تواند نوك پستان را بگيرد چراكه در اين حالت نوك پستان ممكن است محو يا صاف شده باشد. براي جلوگيري از احتقان شير مي‌توانيد شير را با استفاده از شيردوش بدوشيد و آن را درون شيشه مخصوص نگه‌داري كنيد.

شير دوشيده شده مي‌تواند به مدت دو روز در يخچال و حدودا 6 ماه به صورت فريز شده نگه‌داري شود. اگر شير از پستان مادر تخليه شده ولي باز هم دچار احتفان پستان مي‌شويد به اين معني است كه مادر به درستي نوزاد را در آغوش نمي‌گيرد. احتقان پستان همچنين مي‌تواند به دليل شرايط جسمي مادر رخ دهد. به عنوان مثال ممكن است به دنبال عفونت، ويروس، آبسه كردن و… پستان دچار احتقان شود. براي كاهش درد ناشي از احتقان پستان مي‌توان از كمپرس سرد استفاده كرد.

مشكلات شيردهي | مسدود شدن مجاري پستان

مسدود شدن مجاري شير منجر به التهاب، درد، حساس شدن و متورم شدن پستان مي‌شود. مسدود شدن مجاري پستان مي‌تواند به علت خارج نشدن شير از پستان و مكيدن ناصحيح نوزاد، خوابيدن ناصحيح مادر بر يك طرف بدن، فشار به سينه، پوشيدن لباس زير تنگ و خوردن چربي‌ها رخ دهد. استفاده از كمپرس سرد و گرم در كنار ماساژ مي‌تواند براي رفع انسداد مجاري پستان موثر واقع شود. همچنين شيردهي هم مي‌تواند براي رفع باز كردن مجاري بسته شده مفيد باشد.

زخم نوك پستان

در روز‌هاي اول شيردهي ممكن است زخمي روي نوك پستان ايجاد شود. اين زخم معمولا با دردي خفيف و ملايم همراه است اما در برخي موارد ممكن است زخم شدت يابد و نوك پستان دچار ترك شود. اين مسئله معمولا به دليل بي‌توجهي به وضعيت شيردهي رخ مي‌دهد. در چنين شرايطي بهتر است اطمينان حاصل كنيد كه نوزاد نوك پستان را به طور كامل مي‌مكد، همچنين تعداد دفعات شيردهي را افزايش دهيد ولي به مقدار كمتري به نوزاد شير دهيد زيرا اگر كودك گرسنه باشد پستان را با شدت بيشتري مي‌مكد و منجر به درد بيشتر مادر مي‌شود.

توجه داشته باشيد كه حتي اگر نوك پستان هم زخم شده باشد بهتر است به همان صورت پستان را درون دهان نوزاد قرار دهيد اما از هركاري كه باعث شدت زخم مي‌شود اجتناب كنيد. هميشه پستان را مرطوب نگه داريد و از خشك كردن پستان بعد از شير دادن پرهيز كنيد و همچنين در اين دوران بهتر است از صابون براي شستشوي پستان استفاده نكنيد.

عفونت پستان

عفونت پستان يا ماستيت در حالتي رخ مي‌دهد كه باكتري‌ها از طريق نوك پستان وارد پستان شوند. عفونت باعث مي‌شود كه ناحيه‌اي از پستان دچار تورم، قرمزي و درد شود. اگر علاوه بر اين مسائل علائمي مانند آنفولانزا را هم تجربه كرديد حتما به پزشك مراجعه كنيد. براي كم كردن درد ناشي از عفونت مي‌توانيد از از يك حوله گرم استفاده كنيد.

مشكلات شيردهي | برفك نوك پستان

برفك پستان معمولا 10 الي 15 دقيقه بعد از پايان شيردهي رخ مي‌دهد. برفك معمولاً به صورت درد سوزشي و داغ بروز پيدا مي‌كند. برفك پستان مي‌تواند به دهان نوزاد هم منتقل شود. براي مبتلا نشدن به برفك پستان بهتر است هميشه بهداشت شخصي خود را رعايت نماييد.

استرس و اضطراب

علاوه بر مشكلات و مسائل جسماني، مسائل روانشناختي هم مي‌تواند باعث بروز مشكلاتي در شيردهي شود. استرس و اضطراب مي‌تواند بر فرايند توليد و ترشح شير اثر منفي بگذارند. در طي دوران شيردهي بهتر است هميشه آرام باشيد و استرس نداشته باشيد زيرا استرس و اضطراب مادر به راحتي مي‌تواند از طريق شير به نوزاد منتقل شود. براي آشنايي با راه هاي افزايش شير مادر كليك كنيد.

مشكلات شيردهي مرتبط با نوزاد

سخت گرفتن سينه

نوزاد تازه متولد شده ممكن است نتواند به درستي سينه مادر را بگيرد و بمكد. در اغلب موارد پس از گذشت چندروز مشكل مكيدن برطرف مي‌شود، با اين‌حال عمدتا سخت گرفتن سينه به دليل اين است كه مادر به درستي نوزاد را در آغوش نگرفته است. اگر پس از گذشت چند روز همچنان اين مسئله وجود داشت مي‌توان احتمال احتقان بيني و يا شكاف كام را در نوزاد در نظر گرفت. براي اطلاع بيشتر درباره نوزاد تازه متولد شده كليك كنيد.

مشكلات گوارشي نوزاد | مشكلات شيردهي

در صورتيكه كودك دچار مشكلات گوارشي نظير اسهال شد نبايد شيردهي را قطع كرد. با اين حال اگر براي مدت طولاني اين مسئله وجود داشت بهتر است به پزشك مراجعه نماييد. استفاده از محلول‌هاي خوراكي در فواصل شيردهي مي‌تواند سبب بهبود مشكلات گوارشي شود. همچنين در برخي موارد، نوزاد به شير مادر حساسيت دارد در چنين حالتي بهتر است از شيرخشك جهت تغذيه كودك استفاده شود.

سير نشدن نوزاد با شير مادر

در مواردي ممكن است توليد شير مادر براي نوزاد كافي نباشد و نوزاد در فواصل زماني كوتاه گرسنه شود. نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند به نسبت نوزاداني كه از شير خشك استفاده مي‌كنند در فواصل كوتاه‌تري گرسنه مي‌شوند و كمتر وزن اضافه مي‌كنند. اگر نوزادتان به طور طبيعي وزن اضافه مي‌كند هيچگونه علتي براي نگراني وجود ندارد. پيشنهاد مي‌شود مقاله علل كم بودن شير مادر را نيز بخوانيد.

راهكارهايي براي رفع مشكلات شيردهي

مشكلات شيردهي در ابتداي روزهاي تولد نوزاد يك مسئله رايج و طبيعي است. بهتر است به عنوان يك مادر سعي كنيد در دوران شيردهي استرس و اضطراب خود را مديريت كنيد چراكه استرس و اضطراب منجر به توليد ترشح هورمون‌هايي در بدن مادر مي‌شود كه به راحتي از طريق شير دادن به بدن نوزاد منتقل مي‌گردد.

نكات و مسائل كوچكي وجود دارد كه با رعايت كردن همين نكات ساده مي‌توان بسياري از مشكلات مربوط به دوران شيردهي را كاهش داد به عنوان مثال نوشيدن مايعات، رعايت بهداشت شخصي، خوردن غذاي سالم و خواب كافي را فراموش نكنيد چراكه اين كارها مي‌تواند باعث تقويت سيستم ايمني بدن شود. براي اينكه بتوانيد شير بيشتري توليد كنيد از خوردن غذاي بيش از حد و پر چرب نيز پرهيز كنيد. علاوه بر اين هميشه با نوزادتان با آرامش و مهرباني رفتار كنيد زيرا دريافت محبت و نوازش از طريق نوزاد مي‌تواند بسياري از لج‌بازي‌ها و مشكلات نوزاد را كاهش دهد. بهره بردن از مشاوره كودك نيز به شما كمك مي‌‌كند تا بتوانيد مشكلات شيردهي خود را كاهش دهيد و در راستاي تربيت كودك خود گام برداريد. براي اطلاع از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

آيا استرس و اضطراب مادر بر روي نوزاد تاثير مي‌گذارد؟

مشكلات روانشناختي نظير استرس و اضطراب مادر مي‌تواند بر وضعيت توليد شير و هورمون‌هاي مادر تاثير بگذارد. از اين جهت اين استرس و اضطراب به واسطه خوردن شير براحتي مي‌تواند به نوزاد منتقل شود.

منبع: مشكلات شيردهي