كودكان بد سرپرست به كودكاني گفته مي‌شود كه والدينشان رفتار مناسبي با آنان ندارند و از نيازهاي عادي و پيش پا افتاده محروم مي‌باشند. اين سوء رفتار و رفتار نامناسب والدين با كودك هم مي‎تواند جسماني و هم رواني باشد كه در نتيجه باعث مي‌شود تا پيامد‌ها و مشكلات زيادي براي كودك در آينده به وجود بيايد و خودشان و جامعه دچار آسيب‌هاي متعددي شوند. از آنجايي كه والدين اين كودكان رفتار مناسبي با آن‌ها ندارند مسئوليت تربيت كودكان بد سرپرست مي‌تواند توسط اطرافيان كودك و يا هر يك از نهاد‌هاي مربوطه انجام شود. از اين جهت آشنايي با آسيب‌هايي كه ممكن است كودك با آن‌ها مواجهه شود و روش‌هايي براي بهبود اين وضعيت بسيار حائز اهميت است. در ادامه بيشتر درباره اين موضوع صحبت خواهيم كرد پس همراه ما باشيد.

منبع: كودكان بد سرپرست

كودكان بد سرپرست

در ابتدا بايد توجه داشت كه بين كودكان بد سرپرست و بي سرپرست تفاوت‌هايي وجود دارد و اين دو اصطلاح به يك معني نيستند. كودكان بي‌سرپرست افرادي هستند به هر دليلي والدينشان را از دست داده‌اند اما منظور از كودك بد سرپرست، كودكي است كه والدينشان رفتار مناسبي با او ندارند، به طوريكه هيچ توجه و احساس مسئوليتي نسبت به فرزند خود نداشته و با او بدرفتاري مي‌كنند و حتي ممكن است او را مورد آزار و اذيت جسمي و رواني قرار دهند.

عوامل موثر بر بد سرپرستي كودكان

از جمله عواملي كه مي‌تواند منجر به بد سرپرستي از كودك شود شامل موارد زير است.

• اعتياد هر يك والدين به مواد مخدر
• اعتياد به نوشيدني‌هاي الكي
• فوت يكي از والدين
• فقر و مشكلات اقتصادي
• طلاق
• انجام جرم و جنايت توسط والدين
• زنداني شدن والدين
• ابتلا به بيماري جسماني و رواني هر يك از والدين
• بيكاري
• و…

آسيب‌هاي احتمالي كودكان بد سرپرست

اين كودكان در شرايطي خالي از عشق، محبت و درك همدلانه والدين بزرگ مي‌شوند و همين مسئله مي‌تواند مشكلاتي را براي آن‌ها در آينده ايجاد كند. انتقال اين كودكان از محيط خانواده به محيطي كه كمتر آسيب‌پذير است مي‌تواند بسياري از اين مشكلات را كاهش دهد، با اين حال به دليل شرايطي كه كودك تجربه مي‌كند ممكن است دچار آسيب‌هايي مي‌شود.

1. فقدان اعتماد به نفس و عزت نفس

كودكان بد سرپرست معمولا هميشه در خانواده سركوب شده‌اند و فرصتي براي نشان دادن توانايي‌ها و استعدادهايشان نداشته‌اند. بدرفتاري و سوء رفتاري كه با آن‌ها مي‌شود باعث خواهد شد تا عزت نفس و اعتماد به نفسشان زير سوال رود و به نوعي تخريب شوند. همين مسئله به تنهايي خودش مي‌تواند زمينه‌ساز مشكلات و آسيب‌هاي ديگر باشد.

2. تجربه اضطراب از جمله آسيب‌هاي كودكان بد سرپرست

مي‌توان گفت به دليل شرايطي كه يك كودك بد سرپرست تجربه مي‌كند، اضطراب و استرس اولين مسئله‌اي است كه كودك با آن مواجهه مي‌شود و حتي اين موضوع در آينده هم براي فرد مشكلاتي ايجاد مي‌كند. به نوعي فرد دچار يك اضطراب فراگير مي‌شود كه در همه دوران‌هاي زندگي‌اش اين اضطراب همراهش باقي مي‌ماند. براي آگاهي بيشتر درباره كاهش اضطراب كودكان كليك كنيد.

3. خصومت سركوب شده و يا پرخاشگري

پرخاشگري و خصومت مي‌تواند به دو علت رخ دهد. بدرفتاري والدين باعث مي‌شود تا كودكان احساس پرخاشگري زيادي بكنند اما از آنجايي كه نمي‌توانند اين پرخاشگري را بروز دهند دچار يك خصومت سركوب شده مي‌شوند و خشم خود را درون‌ريزي مي‌كنند. همچنين طبيعي است كه كودكان وقتي شرايط خودشان را با ساير همسالانشان مقايسه مي‌كنند دچار پرخاشگري نسبت به والدين، محيط و جامعه مي‌شوند. اين احساس خصومت سركوب شده و پرخاشگري مي‌تواند براي هميشه درون فرد باقي بماند و در ساير جنبه‌هاي زندگي و روابطش تاثير منفي بگذارد.

4. تجربه افسردگي از جمله آسيب‌هاي كودكان بد سرپرست

برخي از كودكان بجاي اينكه دچار مشكلات برون‌ريزي مانند پرخاشگري شوند، اين مسائل و مشكلات را در درون خودشان مي‌ريزند. در اصطلاح به اين دسته افراد، كودكان درون‌ريز مي‌گويند. رايج‌ترين مسئله‌اي كه كودكان درون‌ريز با آن مواجهه مي‌شوند، افسردگي و احساس تنهايي است. اين مسئله باعث مي‌شود تا اين افراد تمايل داشته باشند كه هميشه از جامعه و ديگران اجتناب كنند و ميل به ارتباط با فرد ديگري نداشته باشند. به مرور زمان اين افسردگي و احساس تنهايي مي‌تواند گسترش پيدا كند و تا بزرگسالي همراه فرد باقي بماند. براي اطلاع از روند درمان افسردگي كليك كنيد.

5. ناگويي هيجاني

از آنجايي كه اين افراد در كودكي نتوانسته‌اند دلبستگي ايمني را تجربه كنند و مورد محبت و عشق والدين قرار بگيرند، نمي‌توانند احساسات و هيجانات خودشان را به درستي بيان كنند.

6. نافرماني و مقابله با قوانين اجتماعي

برخي از اين افراد در كودكي و همچنين در آينده نسبت به مراجع قدرت و قوانين اجتماعي مقابله و نافرماني مي‌كنند و حتي در برخي موارد ممكن است دچار مشكلاتي نظير اختلال شخصيت ضد اجتماعي بشوند. با انجام اين رفتار‌ها و مقابله‌ كردن‌ها به نوعي پريشاني و احساس خصومت خودشان نسبت به جامعه و محيط را تخليه مي‌كنند.

7. وابستگي بيش از حد

به دليل خلاء‌هاي عاطفي كه اين افراد در طول زندگي تجربه كرده‌اند، ممكن است به هر فردي كه وارد زندگيشان مي‌شود وابستگي شديدي پيدا كنند و بدون حضور آن فرد عملكرد زندگي روزانه‌شان مختل شود.

راهكارهايي براي كاهش آسيب كودكان بد سرپرست

اطلاع به اورژانس اجتماعي

محيط خانواده براي اين كودكان مناسب نيست و هرچه بيشتر در آن محيط باقي بمانند بيشتر آسيب مي‌بينند. در چنين شرايطي مي‌توان با اطلاع دادن اين وضعيت به اورژانس اجتماعي و در صورت صلاحيت نداشتن والدين مي‌توان كودك را از خانواده به محيط ايمن‌تري منتقل كرد چراكه در اين وضعيت، نبود والدين براي سلامت كودك بهتر است.

آموزش‌هاي فرهنگي اجتماعي

از آنجايي كه اين افراد معمولا والدين مناسبي ندارند، كاملا مستعد بزهكاري و مشكلات زيادي در جامعه هستند. از اين جهت آموزش‌هاي فرهنگي اجتماعي توسط نهاد‌هاي دولتي و سازمان‌هاي مردم نهاد مي‌تواند قدم موثري جهت بهبود وضعيت اين كودكان باشد.

حضور در كلاس‌ها و گروه‌هاي روانشناسي

پيشگيري هميشه بهتر از درمان است. از همان ابتدا اگر كودك با يك روانشناس ملاقات داشته باشد و با او گفتگو انجام گيرد مي‌توان انتظار داشت كه جلوي بسياري از آسيب‌هاي احتمالي گرفته شود و يا بسياري از آسيب‌هاي ايجاد شده كاهش يابد. همچنين حضور در گروه درماني همسالان مي‌تواند باعث شود تا فرد از احساس تنهايي و احساس قرباني بودن رهايي پيدا كند. با اين حال اگر در اطرافيان خود كودكاني را مي‌بينيد كه بد سرپرست هستند لازم است كه شرايط را براي بهره بردن كودك از مشاوره فرآهم نماييد. براي اطلاع از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

آيا همه كودكان بد سرپرست دچار پريشاني‌هاي روانشناختي مي‌شوند؟

سلامت روان به عوامل مختلفي بستگي دارد كه با توجه به هر شخص و شرايطش متفاوت است اما از آن جايي كه كودكان بد سرپرست معمولا زندگي دشوار و بدون رضايتي را تجربه مي‌كنند به احتمال بيشتري دچار مشكلات و پريشاني‌هاي روانشناختي مي‌شوند.

منبع: كودكان بد سرپرست