خون بند ناف يا خون جفتي جنين،به خوني گفته ميشود كه در بدن جنينِ درحال رشدكه در شكم‌مادر است جريان دارد. ومنبع حيات او است. اين خون،بعد از تولد نوزاد در بند نافي كه ازريشه ناف كودك جدا مي شود باقي مي ماندو پر از سلول هاي بنيادي است. اين منبع بي نظير،همراه با بند ناف مثل يك زباله دور ريخته مي شود. سلول هايي كه در خون بند ناف جنين وجود دارند،خونساز نيز هستند. طبق تحقيقات،سلول هاي بنيادين توانايي تبديل به ساير سلول ها رانيز دارند.به همين دليل مي توانند بسياري از بيماري ها را درمان كنند.

منبع: خون بند ناف

سلول بنيادي

سلول هاي بنيادي،توانايي هاي مهمي مثل تكثير سلول هاي ديگر وتوانايي تبديل شدن به انواع سلول هاي بدن را دارند.

سلول هاي بنيادي چه كاربردي دارند

اولين پيوند خون بند ناف،در فرانسه در سال ۱۹۸۸ براي درمان كم‌خوني انجام شد. تابه امروز عمل هاي پيوند اين خون بسياري انجام شد،كه نتايج مثبتي به همراه داشت. امروزه تحقيقات بسياري براي درمان بيماري‌ها و ضايعات عصبي، ترميم بافت‌هاي آسيب ديده قلبي و استخواني، ترميم سوختگي‌ها و ضايعات پوستي، ترميم لوزالمعده و ترشح انسولين و ترميم ساير بافت‌هاي آسيب ديده با استفاده از خون بندناف درحال انجام است.

ذخيره خون بند ناف

برخلاف تصوري كه عموم افراد دارند.بند ناف ذخيره نمي شود.بلكه خونِ داخل بندناف،ذخيره مي شود.به اين صورت كه در زمان زايمان با استفاده از يك سوزن خون از بند ناف و جفت گرفته مي شود.و در كيسه هاي مخصوص خون ذخيره مي شود. اين روش سريع و بدون درد است.حدود ۵۰ ميلي ليتر خون از بند ناف دريافت مي شود.اين خون منجمد مي شود.و در بانك خون ذخيره مي شود. بانكِ خون ،محل ذخيره سلول هاي بنيادين اين خون است.كه به صورت منجمد در اين بانك ها ذخيره مي شود.در اينده از اين سلول هاي بنيادي، براي درمان بيماري استفاده ميشود.

به دو طريق ذخيره خون در بانك خون اتفاق ميفتد،در يك روش،خانواد ها هزينه پرداخت مي كنند به بانك تا اين خون فرزندانشان را برايشان ذخيره كند.ودر روش ديگر،خوانواده ها به صورت رايگاه اين خون فرزندشان را به بانك‌خون‌اهدا مي كنند‌‌.

هدف از ذخيره خون بند ناف

به طور‌كلي هدف از ذخيره خون بندناف تضمين سلامت نوزاد است.به اين معني كه بااستفاده از اين دارو،بيماري هايي كه ممكن است نوزاد در اينده دچار ان شود را درمان كرد.اما مي توان براي اعضاي خانواده فرد در صورت بروز بيماري است كرد.حتي ميتوان براي افراد غير خويشاوند استفاده كرد. سرطان يكي از ترسناك ترين بيماري هاي جهان است،كه با استفاده از اين سلول هاي بنيادي ميتوان ان را درمان كرد.

اهميت ذخيره سلول هاي بنيادي

سلول هاي بنيادي نهفته در خونِ بند ناف،قابليت ساخت انواع سلول هاي ديگر را دارند. و همچنين توانايي ترميم و نگهداري اين سلول ها زماني كه دچار اسيب مي شوند‌ را دارند.به همين دليل ذخيره خون‌بند ناف ،منبع غني ازسلول هاي بنيادي خون ساز را به همراه دارد.اين‌سلول ها براي درمان بسياري از بيماري ها مورد استفاده قرار مي گيرند.

سلول هاي بنيادي در درمان كدام بيماري ها كاربرد دارد ؟

تمام بيماري هايي كه درمانشان با استفاده از پيوند مغز و استخوان انجام مي شود‌،مثل انواع سرطان هاي خون وتالاسمي ،ميتوان به عنوان روش جايگزين از سلول هاي بنيادي بند ناف استفاده كرد.

در بسياري از موارد پيش ميايد، فردي كه دچار سرطان است،نمي تواند ازسلول هاي بنيادي خانواده خود استفاده كند. در چنين مواقعي مي توان از سلول هاي بنيادي بند ناف غيرخويشاوندي براي درمان استفاده كرد.حتي سلول هاي بنيادي بند ناف غير خويشاوندي براي افرادي كه تالاسمي دارند،و HLA انها با برادر و خواهرهايشان مطابقت ندارد،ميتوان براي درمان از سلول بنيادي بند ناف غيرخويشاوندي كه با HLA بيمار مطابقت دارد استفاده كرد.

همچنين افرادي كه نقص ايمني مادرزادي دارند، ميتوانند از سلول هاي بنيادي بندناف استفاده كنند.

براي درمان لوسمي حاد و مزمن ميتوان از سلول هاي بنيادي بند ناف استفاده كرد.

مدت زمان نگهداري خون بند ناف:

براساس حدسيات سلول هاي بنيادي را ميتوان به مدت نامحدودي در بانك خون نگه داشت.اما از نظر عملي وانچه تاكنون صورت گرفته حدود ۳۰ سال ميتوان استفاده كرد. ازمايش هايي روي نمونه هاي ۱۵ ساله انجام شد.كه مشخص شد اين سلول ها كاملا سالم هستند. براي نگهداري و ذخيره‌سازي طولاني‌مدت اين خون بهتر است در هنگام خونگيري شرايط زير رعايت شود :

• خون مادراني كه سرطان داشته و بهبود يافته اند،نبايد گرفته شود.به غير از سرطان هاي پوستي.
• مادر بايد سالم باشدو بالاي ۱۸ سال باشد.
• خون بندناف ازمادراني كه تحت عمل پيوند قلب، ريه، كليه، مغز استخوان يا هر پيوند عضو ديگري قرار گرفته‌اند، بايد با تشخيص بانك خون انجام شود.
• خون ناف از مادري كه مبتلابه ايدز يا در معرض ان است،نباشد.
• مادر نبايد داراي ديابت وابسته به دارو باشد.اما اگر داراي ديابت بارداري باشد،مشكلي نيست.

اقدامات پيش از ذخيره سازي خون بند ناف

زوجيني كه قصد دارند،اين خون فرزند خود را ذخيره كنند.بايد قبل ازهفته ۳۴ بارداري درخواست خود را ثبت كنند.و سپس ازمايش هاي مربوطه را انجام دهند.

هزينه نگه داري خون بند ناف در بانك‌خون

طبق چيزي كه قبلا به ان اشاره شد،سيو خون در بانك ها به دوصورت انجام ميشود. يك مورد،نگهداري عمومي است،كه رايگان است.مورد ديگرهم نگهداري خصوصي است.كه بايد طبق قانون،والدين نوزاد يك هزينه اي تحت عنوان هزينه مربوط به قرارداد.هرينه ديگري هم تحت عنوان هزينه سالانه به بانك خون پرداخت شود.

معايب سلول هاي بنيادي خون بند ناف نوزاد

به مزاياي سلول هاي بنيادي خون بند ناف،اشاره كرديم.در اينوقسمت به مشكلات و معضلاتي كه دارد اشاره ميكنيم.

امكان قاطي شدن با خون مادر هنگام خونگيري بند ناف وجود دارد.

در صورت وجود بيماري هاي ژنتيكي در درون بند ناف،امكان منتقل شدن اين بيماري ها به فردي كه از اين خون استفاده مي كند،وجود دارد.

اين سلول فقط يك يا دوبار قابل استفاده است.چون مقدار ان بسيار محدود است.

به دليل اينكه طبق گفته هاي قبلي زمان خونگيري فقط يكبار،در زمان زايمان وجود دارد.

سخن اخر

خون بند ناف جنين ،داراي سلول هاي بنيادي است.سلول هاي امروزه براي درمان بسياري از بيماري ها مورد استفاده قرار ميگيرند.و مي تواند جايگزين خوبي براي پيوند مغز استخوان باشد.سالانه تعداد زيادي از افراد در انتظار سلول هاي بنيادي براي درمان بيماري خودهستند.اما متاسفانه اين سلول هاي بنيادي به همه انها نمي رسد و بسياري جان خود را از دست مي دهند.

براي دريافت مشاوره كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

منبع: خون بند ناف