كودك عصبي براي خود و والدينش مشكلات زيادي درست مي‌كند. شايد شما هم احساس كرده باشيد كه فرزندتان خيلي زود عصبي مي‌شود و حتي شايد رفتارهاي پرخاشگرانه از خودش نشان بدهد. در چنين شرايطي چه بايد كرد؟ متأسفانه بايد اين هشدار را در نظر داشته باشيم كه مشكلي مثل كودك عصبي به خودي خودش حل نمي‌شود. بي‌توجهي به حل اين مسئله باعث ادامه‌پيداكردن آن حتي تا بزرگسالي خواهد شد. پس بهتراست اطلاعات خود را راجع به اين مسئله و راه‌هاي مبارزه با آن را بيشتر كنيد. اين نكته را نيز به‌خاطر داشته باشيد كه كمك‌گرفتن از يك مشاور مي‌تواند بهترين كاري باشد كه براي فرزندتان انجام مي‌دهيد. براي دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

منبع: كودك عصبي | نشانه ها و درمان كودك عصبي

كودك عصبي

شايد خيلي از ما عصبانيت را رفتاري مخصوص بزرگسالان بدانيم. بااين‌حال بسياري از ما هم كودكاني را ديده‌ايم كه بسيار عصبي و پرخاشگر هستند. اين كودكان معمولاً نمي‌توانند احساسات خود را به‌درستي و با زبان بيان كنند. و به همين خاطر خيلي زود عصبي مي‌شوند.

عصبي شدن كودك يكي از مشكلاتي است كه بايد به آن توجه ويژه‌اي داشت. اين عصبانيت خيلي اوقات به يك رفتار پرخاشگرانه تبديل مي‌شود. و اين مي‌تواند به معناي آسيب‌زدن كودك به خود يا ديگران باشد. به‌علاوه در بسياري از مواقع اين ويژگي تا بزرگسالي با كودك باقي مي‌ماند. و همين مسئله مي‌تواند مشكلات پيچيده‌اي را براي وي به همراه داشته باشد. مشكلاتي مثل برخورد نامناسب با ديگران، كشيده‌شدن به سمت مواد مخدر و يا حتي بيماري‌هاي جسماني همگي از مشكلاتي هستند كه به دنبال عصبي بودن و بي‌توجهي به درمان آن ايجاد مي‌شوند. به همين خاطر بسيار مهم است كه شما به اين مشكل توجه جدي داشته باشيد و براي برطرف‌كردن آن برنامه‌ريزي كنيد.

نشانه هاي كودك عصبي

• احساس تنش و بي‌قراري
• تحريك‌پذيري بالا
• غرزدن و بهانه‌گيري
• بدرفتاري با اسباب‌بازي‌ها
• پرت‌كردن وسايل
• رفتارهايي مانند دندان‌قروچه‌كردن
• آسيب‌زدن به خود يا ديگران

براي شناسايي انواع اختلالات رواني كودكان كليك كنيد.

علت كودك عصبي

پرخاشگري و عصبانيت در برخي مراحل رشد مي‌تواند يك وضعيت طبيعي باشد. كودكان در دوران ۲ تا ۴ سالگي ممكن است براي بيان خواسته‌هاي خود رفتارهاي پرخاشگرانه نشان دهند. اما عصبانيت مي‌تواند دلايل بسيار ديگري نيز داشته باشد. از جمله دلايلي كه باعث عصباني شدن كودك مي‌شوند مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

1- الگو گرفتن از والدين

شما يا همسرتان تا چه حد شخصيت‌هاي آرامي هستيد؟ آيا خودتان نيز ويژگي‌هايي مثل پرخاشگري و عصبانيت را داريد؟ يادتان باشد كه فرزندتان قبل از هر چيز و هركجا رفتارهايش را از شما ياد خواهد گرفت. اگر او ببيند كه پدر و مادر بر سر مسائل ساده عصبي مي‌شوند و با پرخاشگري رفتار مي‌كنند با احتمال بالايي مي‌توانيم مطمئن باشيم كه او نيز اين رفتار را ياد خواهد گرفت. در حقيقت كودكان براي شكل‌دادن به رفتارهاي خود قبل از هر چيز به رفتار اطرافيان نگاه مي‌كنند؛ و سپس رفتار آن‌ها را تقليد خواهند كرد.

2- بازي‌ها و شخصيت‌هاي تلويزيوني

هميشه هم قرار نيست الگوي پرخاشگري كودك پدر و مادر يا اطرافيان وي باشند. همان‌طور كه احتمالاً زياد هم شنيده‌ايد شخصيت‌هاي بازي‌ها يا كارتون‌ها نيز مي‌توانند عصبانيت را به فرزند شما منتقل كنند. وقتي كودك بيشتر زمان روزانه خود را در حال مشاهده شخصيت‌هايي است كه با عصبانيت و پرخاش با يكديگر رفتار مي‌كنند طبيعتاً اين موضوع را ياد خواهد گرفت.

3- احساس ناكامي در كودكان عصبي

ناكامي از آن دسته مشكلاتي است كه در كودك و بزرگسال پيامدهاي منفي بسياري را به همراه مي‌آورد. وقتي فرزند شما به چيزي كه مي‌خواهد نرسد، طبيعتاً واكنش منفي نسبت به اين مسئله خواهد داشت. يكي از اين واكنش‌هاي منفي عصبانيت و پرخاشگري است.

4- بيماري‌هاي روحي

كودك عصبي مي‌تواند نشانه‌اي باشد كه به شما از بيماري‌هاي روحي ديگر خبر مي‌دهد. مشكلاتي مانند افسردگي و اضطراب به‌خصوص در سنين پايين‌تر باعث مي‌شود كه فرزند شما حساس و تحريك‌پذير شود. اين موضوع آنها را در برابر عصباني شدن آسيب‌پذيرتر مي‌كند.

براي آشنايي با نشانه هاي افسردگي در كودكان كليك كنيد.

درمان كودك عصبي

يادگيري تفاوت بين احساس و رفتار

بسياري از كودكان و حتي بزرگسالان تفاوتي بين احساس و رفتارشان را متوجه نمي‌شوند. يك قانون كلي در اين زمينه وجود دارد: “عصبانيت يك احساس طبيعي است؛ اما قرار نيست عصبانيت ما به پرخاشگري تبديل شود.”

اگر بخواهيم بيشتر توضيح بدهيم بايد گفت كه هيچ‌كس نمي‌تواند بگويد كه عصباني نمي‌شود. همه ما در طول زندگي از مسائل مختلفي عصباني خواهيم شد. اما آنچه اهميت دارد اين است كه بتوانيم اين احساس را در خودمان كنترل كنيم. به عبارتي اين كه شما عصباني شده‌ايد دليل خوبي براي نشان‌دادن رفتار پرخاشگرانه نيست. و اين دقيقاً همان چيزي است كه به كودك نيز بايد آموزش بدهيد. فرزند شما مي‌بايست ياد بگيرد كه وقتي عصباني مي‌شود چطور احساسات و رفتار خود را كنترل كند. بهترين راه براي آموزش تنظيم هيجاني به فرزندتان اين است كه از يك مشاور كودك در اين زمينه كمك بگيريد.

الگوهاي اطراف فرزندتان را كنترل كنيد

همان‌طور كه گفتيم يكي از مهم‌ترين دلايل عصبانيت كودك اين است كه او الگوهاي مناسبي در اطرافش ندارد. پس اگر مي‌خواهيد اين احساس منفي را در كودك كنترل كنيد بهتر است الگوها و محيط اطراف او را كنترل كنيد. سعي كنيد محدوديت‌هايي براي تماشاي برنامه تلويزيوني خشن تنظيم كنيد. به‌علاوه به رفتار خودتان نيز دقت داشته باشيد و تا جاي ممكن سعي كنيد محيط آرامي در اطراف كودك ايجاد كنيد.

ناديده‌گرفتن رفتار كودك عصبي

رفتارگرايان معتقدند يكي از راه‌هاي كنترل رفتارهاي منفي در كودكان بي‌توجهي به رفتار است. همه ما وقتي احساس كنيم از يك رفتار نتايج مطلوبي نمي‌گيريم و يا اصلاً نتيجه‌اي نمي‌گيريم طبيعتاً آن را كمتر خواهيم كرد. پس يكي از راهكارهاي ساده‌اي كه مي‌تواند رفتار عصبي و پرخاشگرانه را در فرزند شما كمتر كند اين است كه به اين رفتارها بي‌توجه باشيد.

گفتگو با كودك

در كنار بي‌توجهي به رفتار كودك مي‌توانيد صحبت با او را نيز امتحان كنيد. براي اين كار بايد وقتي فرزندتان عصباني است سكوت كنيد و رفتار او را ناديده بگيريد. اما هنگامي كه شرايط آرام‌تر شد و احساس كرديد فضا براي صحبت مناسب است، حتماً اين كار را انجام بدهيد. براي صحبت‌كردن با كودك بهتر است كه با او همدلي داشته باشيد. براي اين كار دليل احساسش را از او بپرسيد. به فرزندتان نشان بدهيد كه متوجه ناراحتي و عصبانيت او شده‌ايد. سپس سعي كنيد با كمك هم يك راهكار مناسب براي مشكل او پيدا كنيد.

تقويت رفتار مثبت

به همان اندازه كه بي‌توجهي به رفتار نامناسب در كاهش عصبانيت فرزند شما نقش دارد، تقويت رفتارهاي صحيح نيز در اين زمينه مؤثر هستند. براي اين كار هروقت فرزندتان مي‌تواند آرامش خودش را حفظ كند او را تشويق كنيد. يادتان باشد كه قرار نيست اين تشويق يك هديه گران‌قيمت باشد. شما حتي مي‌توانيد با تشويق كلامي فرزندتان و تأييد رفتار او، يا بيان اين مسئله در جمع، باعث شويد كه او نسبت به رفتار صحيحش احساس خوبي پيدا كند.

پرت‌كردن حواس كودك

يكي از روش‌هاي رايج آرام‌كردن كودك هنگام عصبانيت توجه برگرداني يا پرت‌كردن حواس كودك است. كودك را در لحظه عصبانيت مشغول فعاليت ديگري كنيد كه به آن علاقه‌مند است تا از رفتار پرخاشگرانه فاصله بگيرد. همراه داشتن وسايل و اسباب‌بازي‌هاي موردعلاقه كودك مي‌تواند به شما كمك كند تا هنگام بروز عصبانيت، حواس او را پرت كنيد تا شرايط بهتر شود.

توجه به كودك

گاهي اوقات بي‌توجهي شما به احساس كودك است كه باعث عصبانيت او مي‌شود. وقتي فرزند شما احساس كند شما به او توجه نشان نمي‌دهيد عصباني خواهد شد. گاهي اوقات هم اينكه شما در شرايط عصبانيت اجازه نمي‌دهيد فرزندتان احساس و حرف‌هايش را بيان كند باعث مي‌شود كه او عصباني‌تر شود. پس اگر فكر مي‌كنيد كه در محيط خانه شما نيز اين مشكل پيش آمده بهتر است توجه خود را به فرزندتان كمي بيشتر كنيد.

براي مثال مي‌توانيد با ماساژ كودك توجه‌تان را نشان دهيد.

كودك عصبي و كمك مشاور

همان‌طور كه گفتيم عصبانيت كودك موضوعي است كه بايد به درمان آن توجه كنيد. در غير اين صورت ممكن است اين عادت تا بزرگسالي روي فرزند شما باقي بماند. اما گاهي اوقات راهكارهاي بالا نمي‌توانند به شما كمك كنند. در چنين شرايطي بهتر است از يك مشاور متخصص كمك بگيريد. از جمله زمان‌هايي كه شما بايد براي عصبانيت كودك تان با يك مشاور صحبت كنيد به شرح زير است.

• كودك براي مدت زيادي رفتارهاي عصبانيت و پرخاشگري را از خود نشان مي‌دهد.
• عصبانيت كودك شدت بالايي دارد كه احساس مي‌كنيد مناسب سن او نيست.
• كودك رفتارهايي مثل آسيب‌زدن به خود يا ديگران دارد.

در اين شرايط مشاورين با استفاده از روش‌هايي مثل مصاحبه، بازي‌كردن با كودك و يا نقاشي كشيدن دلايل عصبانيت و مشكلات كودك را پيدا كرده و سپس راه‌حل‌هايي را براي برطرف‌كردن اين مشكل به شما ارائه خواهند كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك عصبي مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول