در برخورد با كودك 4 تا 5 ساله حتما بايد علاوه بر نيازهاي كودك، به تاثيراتي كه بر او مي‌گذاريد نيز توجه كنيد. كودكان در سنين 4 تا 5 سالگي به‌سرعت در حال رشد هستند. قدرت استفاده آن‌ها از كلام بالاتر رفته و همين باعث مي‌شود اجتماعي‌تر از گذشته باشند. علاوه بر اين به‌تدريج نسبت به هيجانات خود شناخت بيشتري پيدا مي‌كنند و بهتر مي‌توانند احساساتشان را كنترل كنند. اين توانايي به آن‌ها كمك مي‌كند كه بتوانند نسبت به قواعد اجتماعي سازگاري بيشتري داشته باشند. به همين خاطر است كه احتمالاً در اين سنين فرزند شما از بابت رفتار اشتباهش عذرخواهي مي‌كند. بنابراين فرصت مناسبي براي آموزش برخي اصول به او خواهيد داشت. در ادامه در مورد ابعاد مهم تربيتي اين سن توضيح داده‌ايم.

منبع: برخورد با كودك 4 تا 5 ساله چگونه بايد باشد؟

ابعاد مختلف تربيتي و برخورد با كودك 4 تا 5 ساله

تربيت ابعاد مختلفي دارد كه بايد به همه آن‌ها در كنار هم توجه داشته باشيد. متأسفانه بسياري از والدين در تربيت فرزندان خود صرفاً روي هوش و توانايي‌هاي ذهني تمركز مي‌كنند و به همين خاطر هوش هيجاني يا توانايي‌هاي اجتماعي كودك به‌اندازه توانايي‌هاي ذهني رشد نخواهد كرد و اين نابرابري‌ها در آينده شخصيت وي را تحت تأثير قرار مي‌دهد. به همين خاطر اولين قدم براي تربيت كودك 4 تا 5 سال اين است كه بدانيم در چه زمينه‌هايي بايد به پرورش كودك توجه داشته باشيم.

رشد جسماني

داشتن يك جسم سالم را مي‌توان اولين شرط از رشد مطلوب كودك دانست. فرزند شما در اين سنين به لحاظ قد و وزن و همين‌طور استحكام استخوان‌ها و عضلات در حال رشد است و شما بايد به اين موضوع توجه داشته باشيد. استفاده از برنامه غذايي سالم و همين‌طور در نظر گرفتن فعاليت‌هاي ورزشي مناسب در كنار خواب كافي ازجمله مسائلي هستند كه علاوه بر رشد جسماني در سلامت روحي فرزند شما نيز تأثير بسياري خواهند داشت.

توجه به رشد ذهني در برخورد با كودك 4 تا 5 ساله

سنين 4-5 سالگي را سال‌هاي پيش‌دبستاني مي‌ناميم و اين به معناي آن است كه در رشد توانايي‌هاي ذهني فرزندتان بايد به‌تدريج مهارت‌هايي كه براي تحصيل نياز دارد را به او آموزش دهيد. احتمالاً متوجه اين موضوع شده‌ايد كه توانايي صحبت كردن فرزندتان به‌مراتب بيشتر از قبل شده و بهتر است با استفاده از راهكارهايي مثل صحبت كردن، شعر خواندن يا هر چيز ديگري كه به ذهنتان مي‌رسد سعي كنيد كلام را در فرزندتان تشويق كرده و همين‌طور دايره لغات او را افزايش دهيد.

بالا بردن قدرت تمركز و توجه و همين‌طور بازي‌هايي كه مي‌توانند حافظه كودك شما را بهبود ببخشند نيز ازجمله موضوعاتي است كه بايد به آن توجه داشته باشيد. اگر احساس مي‌كنيد فرزند شما در هر يك از اين مهارت‌ها ضعيف‌تر از ساير همسالان است يا نمي‌دانيد با استفاده از چه بازي‌ها و مطالبي مي‌توانيد به رشد اين مهارت‌ها كمك كنيد، بهتر است مشاوره كودك بگيريد.

رشد شخصيتي

اعتمادبه‌نفس را مي‌توان يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هايي دانست كه در اين دوره در حال شكل گرفتن است. فرزند شما نسبت به گذشته در كارهاي شخصي خود تواناتر شده و حالا از شما انتظار دارد مهارت‌هايش را ببينيد و آن‌ها را تشويق كنيد. به همين خاطر بي‌توجهي به اينكه گاهي اوقات اجازه بدهيد آن‌ها خودشان حتي به‌اشتباه يا ناقص كاري را انجام دهند و يا دائماً تكرار كردن اين حرف كه آن‌ها نمي‌توانند كاري بكنند باعث خواهد شد تا فرزندتان به توانايي‌هاي خود شك كرده و احتمالاً در آينده مي‌بايست هزينه زيادي براي به دست آوردن اعتمادبه‌نفس بدهد. سعي كنيد گاهي اوقات مسئوليت‌هاي ساده‌اي براي آن‌ها در نظر بگيريد يا در كارهاي خانه از او كمك بگيريد. اين كار باعث مي‌شود فرزند شما علاوه بر مهارت‌آموزي توانايي‌هاي خود را باور كند.

توجه به رشد اجتماعي در برخورد با كودك 4 تا 5 ساله

بالا رفتن توانايي صحبت كردن و همين‌طور سازگار شدن با قواعد اجتماعي باعث خواهد شد تا فرزندتان اجتماعي‌تر از گذشته شود و اين به معناي آن است كه آن‌ها اكنون دوستان بيشتري پيدا مي‌كنند يا بيشتر دوست دارند با ديگران حرف بزنند. بهتر است در اين دوره زمينه را براي روابط اجتماعي آن‌ها فراهم كنيد و از اين طريق اجازه دهيد با مفاهيمي مثل تقسيم وسايل با ديگران يا همدلي و محبت آشنا شوند. گاهي ممكن است در جريان بازي فرزندتان احساس كنيد او قواعد بازي را رعايت نمي‌كند يا علي‌رغم كنار ديگران بودن به‌تنهايي بازي مي‌كند. اين‌ها همگي بخشي از فرايند رشد كودك شما هستند و نبايد نگران آن باشيد اما اگر فرزندتان  علاقه‌اي به حضور در جمع ندارد و يا به‌طوركلي نسبت به قواعد بي‌توجه است بهتر است در اين زمينه از يك مشاور كمك بگيريد.

تربيت جنسي

به لحاظ جنسي در اين دوره فرزند شما بايد نام اندام‌هاي جنسي را ياد بگيرد و همين‌طور متوجه اين نكته باشد كه نبايد به غريبه‌ها اجازه بدهد اندام خصوصي او را ببينند. توجه داشته باشيد كه در تربيت جنسي استفاده از نام صحيح اندام‌هاي بدن بسيار مهم است و نبايد با هر نامي اين اندام‌ها را صدا كنيد. علاوه بر اين اگر فرزندتان راجع به تولد فرزند يا هر موضوع ديگري كنجكاوي مي‌كند بهتر است در حد توانايي‌هاي ذهني‌اش به او اطلاعات دهيد.

آموزش مهارت‌هاي زندگي در برخورد با كودك 4 تا 5 ساله

مهارت‌هاي زندگي قواعدي مانند قدرت نه گفتن يا بيان خواسته‌ها، كنترل احساسات، تصميم‌گيري و حل‌مسئله را شامل مي‌شود. به ميزاني كه آموزش اين مطالب به كودك را سريع‌تر شروع كنيد اين توانايي‌ها در وي قوي‌تر خواهند شد. به همين خاطر بهتر است با كمك گرفتن از كتاب‌ها يا مشورت با يك روانشناس كودك راه‌هايي را براي اين موضوع در نظر بگيريد.

بيشتر بخوانيد : سن تربيت كودك

بايدونبايدهاي تربيتي و برخورد با كودك 4 تا 5 سال

به پيامدها توجه داشته باشيد

كودكان در اين سنين رفتارهاي مختلفي را انجام مي‌دهند تا ببينند پيامد هريك از آن‌ها چيست و بر اساس نتيجه هر رفتار راجع به تكرار كردن يا نكردن آن تصميم مي‌گيرند. به همين خاطر بهترين روش تربيت كودك 4 تا 5 ساله اين است كه اگر مي‌خواهيد رفتاري در او تقويت شود به خاطر انجام آن به كودك پاداش دهيد و نسبت به رفتارهايي كه مي‌خواهيد ادامه پيدا نكنند بي‌توجه باشيد. اين رفتار شما باعث مي‌شود تا كودك براي به دست آوردن تشويق و تأييد ديگران به سراغ رفتارهاي مناسب‌تر برود اما آنچه بايد به آن توجه داشته باشيد اين است كه از اين روش مي‌بايست با صبوري و در زمان طولاني استفاده كنيد. هيچ‌يك از روش‌هاي تربيتي در زمان كوتاه نمي‌توانند رفتار فرزند شما را تغيير دهند.

قاطعانه برخورد كنيد

هنگامي‌كه تصميم مي‌گيريد به رفتار نامناسب كودكتان بي‌توجه باشيد احتمالاً او رفتارهايش را با شدت بيشتري ادامه خواهد داد. يا گاهي اوقات ممكن است شما احساس كنيد دلتان نمي‌آيد با فرزندتان بدرفتار باشيد و چيزي را كه از شما مي‌خواهد به او ندهيد. در تمامي اين شرايط بهتر است قاطعانه به رفتار خود ادامه بدهيد و مطمئن باشيد كه دير يا زود فرزند شما در رفتارش تجديدنظر مي‌كند. اما اگر احساس كند به هر طريقي مي‌تواند رفتار شما را كنترل كند ديگر به‌سختي خواهيد توانست او را به اصول موردنظرتان پايبند كنيد.

هماهنگي والدين

يكي از مهم‌ترين اصول تربيت كودك اين است كه والدين مي‌بايست در مقابل فرزندشان هماهنگ رفتار كنند. اگر كودك احساس كند نظر پدر و مادر باهم فرق دارد به‌راحتي از اين شكاف براي به كرسي نشاندن خواسته‌هاي خود استفاده مي‌كند.

كمال‌گرا نباشيد

تشويق كودك را تنها به زماني كه كاري را تمام و كمال و بي‌عيب انجام مي‌دهد معطوف نكنيد. اگر فرزندتان انجام كاري را شروع كرده يا نسبت به قبل در آن پيشرفت داشته بهتر است اين موضوع را در او تشويق كنيد. اين كار به شكل‌گيري اعتمادبه‌نفس مطلوب كودك كمك خواهد كرد.

بازي با كودك را جدي بگيريد

بچه‌ها نكات بسياري را از طريق بازي‌ها ياد مي‌گيرند. بازي به آن‌ها كمك مي‌كند تا شخصيت‌ها و نقش‌هاي مختلفي را تجربه كنند و از اين طريق بتوانند همدلي و درك بالاتري از موقعيت‌هاي مختلف به دست آورند. علاوه بر اين آن‌ها قواعد روابط اجتماعي را نيز در بازي‌هايشان ياد مي‌گيرند. براي مثال شما مي‌توانيد در بازي با كودك مشاغل مختلف را براي او در نظر بگيريد تا او با هر يك از آن‌ها آشنا شود و يا موضوعاتي مثل كمك كردن و احترام به نظر ديگران را در يك بازي گروهي به او آموزش دهيد.

اهميت مشاوره

كودكان روزانه مهارت‌ها و موضوعات مختلفي را ياد مي‌گيرند كه شخصيت و توانايي‌هاي آن‌ها در بزرگ‌سالي را مشخص مي‌كند. به همين خاطر لازم است كه به تربيت كودك خود توجه ويژه‌اي داشته باشيد. علاوه بر اين بسياري از مواقع عقب‌ماندگي‌هاي رشدي كه در كودكي ايجاد مي‌شوند در سنين بعدي قابل جبران نيستند و باعث مي‌شوند فرزند شما از همسالان خود تا حد زيادي عقب بيفتد كه اين موضوع مي‌تواند فشار رواني بسياري را براي كودك و خانواده به همراه داشته باشد. به همين خاطر بهتر است كه همواره در تربيت فرزندتان از يك مشاور كمك بگيريد. براي آشنايي با بهترين روش هاي تربيت كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول